روشهای پیشگیری از بارداری اورژانسي - EC
ساده ترین این روشها عبارتند از: مصرف OCP ظرف 72 ساعت پس از مقاربت(حداکثر در فاصله زمانی 120 ساعت از تماس جنسی مشکوک) :
الف) 8 عدد قرص LD با فاصله 12 ساعت ( هر نوبت 4 قرص)
ب) 4 عدد قرص HD با فاصله 12 ساعت ( هر نوبت 2 قرص)
ج) 2 عدد قرص لوونورژسترول در اولین فرصت ( دو عدد یکجا)
مکانیزم عمل EC:
-
مکانیزم اصلی آن ناشناخته است اما اعتقادبر این است که جلوگیری و تاخیر در تخمک گذاری واثرموضعی در آندومتر است.
-
جلوگیری از تخمک گذاری و یا تاخیردرتخمک گذاری مکا نیزم اصلی آن است وسایر مکانیزمهای آن عبارتست از تغییردر آندومتر – تغیر در نفوذ اسپرم وتحرک لوله ها میباشد ولی به حاملگی شکل گرفته آسیبی نمی رساند.(سبب سقط نمی شود.)
موارد استفاده از روش EC:
-
تجاوز
-
پارگی یا خروج کاندوم
-
فراموشی خوردن OCP برای سه نوبت پیاپی
-
فراموشی خوردن قرص شیردهی به مدت بیش از سه ساعت
-
تاخیر بیش از دو هفته در تزریق آمپول DMPA
-
تاخیر بیش از سه روز در تزریق آمپول ماهانه ترکیبی
-
استفاده نادرست از روش طبیعی یا منقطع با شک به احتمال باردار شدن
-
خارج شدن IUD در غیر از زمان قاعدگی
میزان تاثیر:
-
درمان با دوزبالای استروژن یا لوونورژسترول به میزان 1%منجر به شکست می شود و با ocp های ترکیبی 2تا 3% لذا اثربخشی لوونورژسترول حدود 99% و با قرصهای ترکیبی حدود 97% است.
روش درمان:
-
تا انجا که ممکن است باید به سرعت پس از مقاربت استفاده گردد وتوصیه استاندارد این است که نباید بیشتراز 120 ساعت ( در برخي منابع 72 ساعت ذكر شده است) از مقاربت گذشته باشد ولی بیشترین محافظت زمانی است که دارو در عرض 24 ساعت پس از مقاربت استفاده شود.
-
حداکثر دفعات مجاز به استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یک بار است.
-
اثر بخشی این روش با فنی توئین و ریفامپین کاهش می یابد لذا در صورت استفاده همزمان از این داروها باید 4 عدد قرص لوونورژسترول مصرف گردد.
ویزیت بعدی:
-
به منظور ارزیابی نتیجه و مشاوره جهت روش عادی ضد بارداری ، ویزیت بعدی راباید 3 هفته بعد تنظیم کرد .
عوارض جانبی:
-
تهوع 50%)) - استفراغ (20%) - سردرد - سرگیجه
بهتر است قبل و 4-6 ساعت پس از مصرف هر دوز روش اورژانسی یک داروی ضد تهوع مانند دیمن هیدرینات یا دیفن هیدرامین استفاده گردد، ولی چنانچه فرد ظرف یک یا دو ساعت پس ازمصرف قرصها استفراغ کند حتی المقدور دوز باید تکرار شود.
سایرروشهای اورژانسی:
-
IUD مسی:
در صورتی که در طی 5 روز پس نزدیکی گذاشته شود می تواند از بارداری ناشی از مقاربت محافظت نشده در 5 روز گذشته جلوگیری کند.