مراحل بلوغ دختران                                                                             
 

در دخترها شروع رشد پستان معمولا اولين علامت قابل مشاهده بلوغ جنسي است. موهاي زهاري ظاهر مي شود و رحم، واژن، فرج، وكليتوريس بزرگ مي شود. شروع قاعدگي در چرخه رشد نسبتا ديرتر است. معمولا در سن 13 سالگي است و البته در افراد مختلف فرق مي كند. معمولا تا يك سال بعد از قاعدگي احتمال باروري وجود ندارد. تغييرات سريع جسماني دوران بلوغ باعث مي شود كه نوجوان به دشواري بتواند به يك احساس ثبات دروني دست يابد، و زمان لازم است تا نوجوان اين تغييرات را به صورت يك احساس هويت فردي انسجام دهد. از نظر يك دختر نوجوان قاعدگي نشانه بلوغ جنسي و زن شدن است. از آنجا كه ممكن است واكنش هاي دختران نوجوان به قاعدگي به طور گسترده اي عموميت پيدا كند، اين موضوع اهميت اساسي دارد كه اولين تجارب آنان با قاعدگي تا جاي ممكن مطلوب باشد.
تعداد بسيار زيادي از دختران يا ديدي منفي نسبت به قاعدگي دارند يا به آن بي اعتنا هستند. تا حدودي ممكن است اين نگرش نتيجه ناراحتي جسماني و تاثير هورمونها در خلق و خو باشد، ولي ظاهرا تا حدود زيادي ناشي از نگرش هاي منفي اجتماعي است. همانطور كه شروع قاعدگي ممكن است دختران نوجوان را نگران كند،
در ميان دختران نوجوان تاثيرات رواني بلوغ زودرس و ديررس به طور قابل ملاحظه اي نسبت به پسران كمتر است، هر چند كه آن هايي كه زودتر بالغ مي شوند تا حدودي آرامترند و در مقايسه با آن هايي كه دير بالغ مي شوند اعتماد به نفس بيشتري دارند و كمتر مضطرب اند .


 

بلوغ دختران                                                                                                







 

عوامل موثر بر زمان شروع بلوغ                                                                      

 

در شروع و ادامه بلوغ، فعاليت كلي بدن و ازجمله فعاليت غدد تيروئيد و فوق كليه، عوامل مربوط به تغذيه، بيماري هاي مزمن، محركات بينايي، بزاقي، عاطفي و . . . تاثير دارند. سن متوسط بلوغ در دختران 18ـ8  سال است. معرفه عمده، وراثت است ولي تعدادي عوامل ديگر در شروع و روند آن موثرند. وضعيت تغذيه، سلامت كلي، محل جغرافيايي، در معرض نور بودن، وضعيت رواني، از آن جمله هستند.
 بلوغ در دختران چاق نسبتا زودتر شروع مي‌شود. در دختران دچار سوء تغذيه شديد ديرتر آغاز مي‌گردد. سكونت در روستا ها و مناطق نزديك به استوا و ارتفاعات كم، بلوغ را تسريع مي‌كند و دختران ساكن  مناطق دور از  استوا و ارتفاعات، بلوغ را ديرتر تجربه مي‌كنند. در مجموع، نسبت به چند دهه قبل سن بلوغ قدري كاهش يافته است كه تصور مي‌شود به دليل بهبود وضعيت تغذيه و شرايط زندگي سالم تر باشد. گاهي بلوغ در دختران خيلي چاق يا مبتلا به ديابت يا دختران ورزشكار ديرتر اتفاق مي‌افتد.


 

صفات ثانويه جنسي كدامند ؟                                                                         

 

هر نوزاد دختري با صفات اوليه جنسي كه شامل رحم (زهدان يا بچه دان)، دو عدد لوله رحمي، دو عدد تخمدان، واژن و دستگاه تناسلي خارجي است، متولد مي‌شود. رشد صفات ثانويه جنسي بستگي به شروع و فعاليت محور هيپوتالاموس، هيپوفيز، تخمدان دارد.
 

علايم بلوغ جسماني دختران                                                                           


رشد پستان ها
 پيدايش مو هاي تناسلي و زير بغل
 تبديل شكل كودكي بدن به بزرگسالي
 تبديل صداي كودكانه به زنانه
 تغييرات و تحولات اسكلتي
 رشد و تحول در غدد عرق و چربي
 رشد و جهش سريع در قد و وزن
 تغيير پراكندگي چربي در بدن
 جوش جواني
 تمايل به جنس مخالف
 قاعدگي (منارك)


معمولا اين علايم با همديگر ادامه مي‌يابند، تفاوت هاي فردي بايد مدّ نظر باشد. معمولا قاعدگي آخرين علامت است. جهش قد و افزايش سريع در قد، باعث افزايش 25 سانتي متر به قد دختر نوجوان مي‌شود. اين افزايش تا زمان قاعدگي، سريع است ولي وقتي اپي فيز استخوان هاي دراز در اثر هورمون هاي جنسي و مخصوصا استروژن بسته شد، بعد از آن سرعت افزايش قد خيلي كند و تدريجي مي‌شود. دختران تا 25 سالگي نيز اضافه قد و رشد جثه پيدا مي‌كنند، اين امر در مورد رشد و تكامل لگن كه بعد ها نقش مهمي در امر زايمان ايفاء خواهد كرد.
قاعدگي معمولا آخرين علامت بلوغ در دختران است. منارك (سن اولين قاعدگي) در دختران ايراني بطور متوسط در 13 سالگي مي‌باشد و داشتن آگاهي هاي لازم در زمان مناسب، فرايند بلوغ را در فرد راحت تر، دلپذيرتر و سالم‌تر مي‌سازد.


 

 زمان دادن اطلاعات به دختران نوجوان                                                 

بديهي است كه اطلاعات بايد در زمان مناسب و متناسب با نياز و هماهنگ با فرهنگ هر جامعه اي باشد. پديده بلوغ بايد مورد توجه والدين و اوليا و مربيان باشد. به نظر مي‌رسد، بهترين زمان براي دادن اطلاعات در مورد هر تحولي زماني نه چندان نزديك و نه چندان دور از آن رخداد  باشد، در مورد قاعدگي بهترين وقت، زمان جهش قد در دختران مي‌باشد كه به فاصله چند ماه پديده قاعدگي اتفاق خواهد افتاد.
مجموعه اطلاعاتي شامل، شرايط و وضعيت بلوغ و قاعدگي طبيعي و غيرطبيعي، رفتار هاي زندگي سالم از جمله تغذيه، ورزش، استراحت، استفاده از آفتاب، مراجعه به افراد ذيصلاح براي كسب اطلاعات و كاهش اضطراب و احيانا تشخيص و درمان مسايل فرد و . . . مي‌باشد.

 اگر قاعدگي تا سن 16 شروع نشده باشد                                            


چنانچه صفات ثانويه جنسي مثل جوانه زدن پستان، رويش مو هاي زهار تا سن 14 سالگي شروع نشده باشد
 چنانچه سه سال بعد از جوانه زدن پستان قاعدگي اتفاق نيفتد
 اگر 5 سال از شروع اولين علامت بلوغ بگذرد ولي هنوز قاعدگي اتفاق نيفتد
 اگر بين قد و وزن با سن همزمان، اختلاف زيادي وجود داشته باشد
 اگر بعد از برقراري قاعدگي هاي منظم بطور ناگهاني رويش مو هاي زبر در ناحيه صورت، زير چانه يا ساير قسمت هاي بدن پيش آيـد، مخصوصا اگر اين علامت با نامنظم شدن قاعدگي و چاقي همراه شود



منابع
www.elib.hbi.ir
publicrelations.tums.ac.ir
این مقاله را به اشتراک بگذارید